Ratusze w Lubuskiem. Wiele z nich to architektoniczne perełki. Nie mogło zabraknąć w naszej galerii ratusza w Gubinie i Krośnie Odrzańskim

Zwykle przy lokacji miast wytyczano najpierw centralnie położony kwadratowy bądź prostokątny rynek, z miejscem dla ratusza pośrodku.

Z narożników rynku miały wybiegać pod kątem prostym po dwie prostopadłe do siebie ulice. Rozdzielały one osiem prostokątnych przestrzeni przeznaczonych pod zabudowę oraz tworzyły podstawę w miarę regularnej sieci ulic ciągnących się do miejskich wałów i rowów, zastąpionych później przez mury…

Tak, kwadratowy rynek z ratuszem to u nas klasyka. Cóż, lwia część naszych miast była lokowana na prawie niemieckim, a proces ten rozpoczął Henryk Brodaty. Stąd czujemy się niemal jak u siebie w domu miastach niemieckich lub dolnośląskich. Dla wszystkich - z zasady - wzorcem urządzenia był Magdeburg. Wraz z osadnikami niemieckimi pojawił się w Polsce ratusz, ale też murowany dom miejski lapideae – kamienica. Wcześniej były tu przecież tylko zamki, klasztory, drewniane dwory, karczmy i chałupy.
Ale wróćmy do ratusza. Zazwyczaj wszystko zaczynało się niepozornie od budynku drewnianego, gdzie funkcjonowały kancelaria, archiwum i ławy, gdzie po prostu handlowano. Ratusze wyjątkowo często przebudowywano i było to zarówno odzwierciedleniem rosnącej zamożności i ambicji miasta, ale głównie efektem częstych pożarów, które pustoszyły miasta.
W wielu lubuskich miastach zwiedzanie warto rozpocząć właśnie od ratusza i to wcale nie dlatego, że są pępkiem urbanistycznego porządku. Po prostu są to budynki najstarsze lub najbardziej wartościowe architektonicznie, często są dziełem znamienitych architektów.

Od jakiego by tu zacząć...? Może od Bytomia Odrzańskiego. Może dlatego, że znajdziemy tutaj dwa. Pierwszy niestety tylko w formie zaznaczonego na bruku zarysu. Bowiem ta budowla spłonęła. Ale niech nam nie doskwiera poczucie straty. Ten nowszy z imponującą wieżą uznawany jest za jeden z najlepszych przykładów architektury renesansowej w Polsce.
Renesansowy jest również m.in. ratusz w Lubsku. Został wzniesiony w latach 1580-1582 według projektu Antonio Albertiego.
Podczas wędrówki szlakiem ratuszy nie zabraknie ciekawostek. Bo czy wiecie, że ratusze w Zielonej Górze i Szprotawie mają krzywe wieże. Nie, nie była to fuszerka ich budowniczych, ale ekip dokonujących remontów.
Na koniec pora skończyć ze stereotypem mówiącym, że Gorzów to miasto bez ratusza. Stoi przy ul. Obotryckiej i został zbudowany w 1924 roku. Niedawno archeolodzy znaleźli też ślady starszego, klasycznego, który stał na dawnym rynku niedaleko głównej świątyni...
Na stronie www.gazetalubuska.pl znajdziecie wszystkie lubuskie ratusze. Także takie, jak w Trzebielu, czy Sulęcinie, które przestały istnieć...