Kolejna ściana Zamku Piastowskiego do zabezpieczenia. Co dalej z zabytkiem w Krośnie Odrzańskim?

Zamek Piastowski w Krośnie Odrzańskim znajduje się w coraz gorszym stanie. Na początku zeszłego roku zawaliła się ściana wschodniego skrzydła. Kolejne ściany niebezpiecznie wyginają się i pochylają. Urząd Miasta w Krośnie Odrzańskim skupia się obecnie na zabezpieczaniu murów. Udało się podeprzeć pozostałości wschodniej ściany. Następne w kolejce jest część zachodniego skrzydła.

Zamek Piastowski w Krośnie Odrzańskim pada. Runęła wschodnia ściana. Czas zabija zabytek, a pieniędzy na jego ratowanie jest za mało

Krośnieński samorząd od lat stara się o dofinansowanie remontu Zamku Piastowskiego, ponieważ z własnych środków nie jest w stanie tego zrealizować. Kilka razy zdarzało się, że przy ocenie wniosków brakowało jednego punktu, aby pozyskać dotację na kompleksowy remont i modernizację zabytku.

W kwietniu 2021 roku w końcu udało się pozyskać 15 mln zł z dofinansowania Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Według zaktualizowane kosztorysu inwestycyjnego realizacja projektu miała kosztować ok. 28 mln zł. Po przeprowadzeniu przetargu okazało się, że najniższe oferty opiewają na... 40 mln zł! Jak wskazywali krośnieńscy urzędnicy, cena została wywindowana przez zmienną sytuację na rynku, spowodowaną m.in. pandemią i wojną w Ukrainie.

Krośnieński samorząd próbował zmniejszyć zakres prac, ponieważ na remont kościoła, będącym również elementem tego projektu, zdobył dofinansowanie z Urzędu Marszałkowskiego w ramach RPO Lubuskie 2020. W odpowiedzi... zerwano umowę.

- Wnioskowane zmiany w projekcie, polegające na znaczącym ograniczeniu zakresu rzeczowego inwestycji, poprzez rezygnację z wykonania robót budowlanych w Kościele Św. Jadwigi Śląskiej są niemożliwe do zaakceptowania, ponieważ powodują nieosiągnięcie określonego dla projektu wskaźnika pn. "Liczba zabytków nieruchomych objętych wsparciem". Jest to jeden z istotnych wskaźników z punktu widzenia celów interwencji, który jest raportowany do Komisji Europejskiej - tłumaczył minister Piotr Gliński.

Naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego w Krośnie Odrzańskim, Anna Januszkiewicz podkreśla, że gdyby w 2017 roku wniosek o dofinansowanie z ministerstwa został odpowiednio oceniony (zabrakło wtedy jednego punktu), to Zamek Piastowski już zostałby odbudowany za 15 mln zł.

- Zaczęło się od tego, że nasz wniosek został źle oceniony - mówi A. Januszkiewicz. - Dostaliśmy dwie karty ocen projektu z 2017 roku, które zostały wypełnione przez niezależnych ekspertów. Jeden dał nam prawie maksymalną liczbę punktów, wskazując, że jest to unikatowy zabytek i pisząc w uwagach, że projekt zasługuje na wsparcie. Drugi ekspert kompletnie inaczej ocenił nasz wniosek, dając mu znacznie mniej punktów, choć kryteria były zero-jedynkowe. Wyciągnięto średnią ważoną z dwóch ocen i w ten sposób zabrakło wspomnianego punktu do dofinansowania...

Po zawaleniu się ściany wschodniej krośnieński samorząd skupił się na zabezpieczeniu murów. Pozostałości wschodniego skrzydła zostały zabezpieczone z budżetu gminy Krosno Odrzańskie. Zadanie kosztowało prawie milion złotych.

Krośnieński samorząd starał się o kolejne dotacje na Zamek Piastowski z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Udało się pozyskać ok. 300 tys. zł na zabezpieczenie ściany wewnętrznej w zachodnim skrzydle zabytku, która już jest podparta i coraz bardziej chyli się ku upadkowi.

- Wnioskowaliśmy o 614 tys. zł, natomiast wg kosztorysu zabezpieczenie pochłonie 1,2 mln zł - informuje A. Januszkiewicz. - Trwają analizy, gdzie sprawdzamy czy budżet gminy Krosno Odrzańskie pozwoli na dołożenie do tej inwestycji.

Urząd Miasta w Krośnie Odrzańskim starał się jeszcze o dotację na zadaszenie i doprowadzenie do stanu surowego-zamkniętego skrzydła południowego Zamku Piastowskiego. Krośnieński samorząd wciąż prześladuje sytuacja, w których brakuje punktu, a czasami nawet ułamków punktu do pozyskania dofinansowania. Tak było i teraz. Ponad milion złotych przepadło, ponieważ zabrakło 0,33 punktu...

Urzędnicy krośnieńscy szukają kolejnych możliwości na ratowanie Zamku Piastowskiego. Złożyli wniosek do Polskiego Ładu, tj. do Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych.

- Wniosek dotyczy opracowania dokumentacji Zamku Piastowskiego, która pozwoli na podzielenie odbudowy na etapy - wyjaśnia A. Januszkiewicz. - Wiemy już, że odbudowa zabytku w całości, to koszt opiewający na ok. 50 mln zł i jego relizacja "za jednym zamachem" jest praktycznie niemożliwa. Dokumentacja, którą obecnie posiadamy obejmuje wszystkie skrzydła Zamku Piastowskiego. Potrzebujemy dokumentacji, które pozwoli nam podzielić to zadanie i ratować zabytek etapami.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: