Zmiany w szkolnictwie wyższym od 2024 roku. Podwyżki dla nauczycieli akademickich i remonty akademików to nie wszystko. Co będzie inne?

Minister Dariusz Wieczorek przedstawił wiceministrów nauki w środę w siedzibie resortu. Stanowiska objęli: sekretarz stanu prof. Marek Gzik oraz – w randze podsekretarzy stanu – profesorowie Maria Mrówczyńska, Andrzej Szeptycki i Marek Gdula. Podczas konferencji prasowej minister mówił też m.in. o pracach nad nowelizacją ustawy budżetowej.

– Rozpoczynają się już prace nad ustawami okołobudżetowymi (...) Zwiększamy nakłady na polską naukę o 7 mld złotych w stosunku do roku 2023. (...) To jest wzrost o blisko 22 proc. w stosunku do budżetu, którym dysponowała polska nauka w roku 2023" – ocenił minister Wieczorek.

– Realizujemy obietnice wyborcze. 30-proc. podwyżki dla wszystkich pracowników polskich uczelni, pracowników naukowych – i 20 proc. podwyżek dla administracji we wszystkich polskich uczelniach. To bardzo ważna sprawa, bo wiemy, co się dzieje na polskich uczelniach. I uspokajam również wszystkich rektorów uczelni państwowych i prywatnych: rząd w tym zakresie nie będzie oszukiwał. Oprócz tego, że będzie rozporządzenie dotyczące tych podwyżek, to zabezpieczymy środki finansowe w stu procentach na te podwyżki – powiedział podczas spotkania z mediami.

Zapytany o koszty zapowiadanych podwyżek, szef resortu nauki odpowiedział: „To jest kwota około 4 miliardów.”

Dodatkowe środki zyska też Polska Akademia Nauk:

– Dzięki decyzji premiera i ministra finansów udało się zwiększyć budżet PAN, który nie był zwiększany przez ostatnie lata praktycznie w ogóle. W tym roku zwiększamy go o 180 mln – przekazał.

Wieczorek dodał, że polski rząd zaakceptował „pewne novum, które wprowadzamy do budżetu - kwotę 150 mln zł przeznaczoną na odbudowę, renowację, remonty i budowę akademików. Wiemy, że polscy studenci potrzebują dobrych warunków bytowych, aby mogli spokojnie, w dobrych warunkach studiować”.

Poinformował, że kierownictwo ministerstwa jest na etapie dyskusji i podejmowania decyzji, „czy jeszcze w tym roku dodatkowo nie przeznaczyć kwoty 100 mln zł na remonty akademików wszystkich uczelni w Polsce - po to, żeby poprawić byt polskich studentów”.

Minister Wieczorek mówił też o wykazie punktowanych czasopism naukowych:

– Podjąłem decyzję, że od stycznia tego roku zmieniamy ten wykaz i powracamy do wykazu zaakceptowanego przez Komisję Ewaluacji Nauki w dniu 29 czerwca 2023 roku. Chcę też uspokoić wszystkich, że ta cała punktacja, która obowiązuje do końca tego roku, nie będzie anulowana, więc wszyscy ci, którzy na podstawie tej punktacji otrzymali punkty, będą je zachowywali. Natomiast zmieniamy to od 1 stycznia i poprosiłem Komisję Ewaluacji Nauki o to, ażeby w przyszłym roku rozpoczęła pilnie pracę nad kolejnym wariantem tejże listy – podkreślił.

Uściślał: „Poprosiłem Komisję Ewaluacji Nauki (…) o to, ażeby już w tym roku zacząć dyskutować o tym, jak ta lista powinna być zweryfikowana, które wydawnictwa ewentualnie dodać, jak zmienić punktację. Chcę podkreślić, że w tym zakresie będziemy szanowali to, co wypracuje w toku pewnie trudnych dyskusji Komisja Ewaluacji Nauki, nie zamierzam w te sprawy ingerować”.

Dariusz Wieczorek zapowiedział też, że ministerstwo bliżej przyjrzy się powołanym za poprzedniego rządu uczelniom medycznym, wobec których wątpliwości zgłaszali m.in. lekarze. „Rzeczywiście takie sygnały do nas docierają, chcemy zweryfikować te wszystkie decyzje; zobaczyć, czy były tam pozytywne rekomendacje. To jest zadanie, które w tej chwili realizujemy i będzie to również pewnego rodzaju audyt i bilans otwarcia” – zapowiadał.

Na pytanie o to, czy ze środków z KPO przypadnie na naukę więcej niż 1 proc., minister odpowiedział:

– To jest bardzo zła informacja dla polskiej nauki, jeśli chodzi o środki z Krajowego Planu Odbudowy. Ten 1 procent jest porażką polskiej nauki (...) Średnia unijna (…) to jest 10-12 procent, niektóre kraje wydają ponad 30 procent na badania. Będziemy o tym rozmawiali z panem ministrem Hetmanem (minister rozwoju i technologii), jak ewentualnie można to zrobić. Kluczem jest przygotowanie – to będzie zadanie dla kierownictwa ministerstwa, ale również dla całego środowiska, przedstawicieli uczelni, instytutów badawczych – przedstawienie programu, na co ewentualnie te środki mogłyby być wydatkowane. Musimy to zrobić bardzo szybko (…), więc będziemy apelowali do wszystkich, którzy mają tego typu propozycje, żeby dzisiaj to zgłaszali. Będziemy próbowali wtedy ewentualnie zachować środki w ramach krajowego planu – deklarował minister.

W trakcie konferencji szef resortu przedstawił nowych wiceministrów. Prof. Marek Gzik (Koalicja Obywatelska), w randze sekretarza stanu, będzie odpowiedzialny m.in. za kwestie związane z inwestycjami. Pozostali profesorowie, w randze podsekretarzy stanu, będą odpowiedzialni m.in. za:

• innowacje i rozwój (prof. Maria Mrówczyńska);
• współpracę międzynarodową (prof. Andrzej Szeptycki, Polska 2050);
• departament nauki (prof. Maciej Gdula, Nowa Lewica).